සෙංගමාලය, අක්මාරෝග දුරලන, සර්ප විස දුරලන බක්මී වල ඇති ඔබ නොදත් ගුණ
2,283 Views
බක් මාසයේ, පිපෙන සුවඳවත් කහ පැහැති ගෝලාකාර මලින් අලංකාරවී ඕවලාකාර විසල් සම්මුඛ පත්‍රවලින් සැරසෙන බක්මී ශාකය Rubiaceae කුලයට අයිතියි. තුන් දොස් දුරු කර දෙන ගුණ සහිත, කොළ දලු මුල් පොතු ගෙඩි යන පංචාංගය ම ඖෂධ සඳහා යොදා ගැනෙනවා. විෂ නාශකයක්, වේදනා නාශකයක් ආහාර රුචිය වඩන්නක් පිපාසය නිවන්නක් සේ සිරුරෙහි ක්‍රියාත්මක වනවා.
සෙංගමාලය වැනි අක්මාරෝග දුරලන බක්මී, සර්ප විස හා සුනඛ විෂ දුරු කිරීමට ද සමත්. ජලභීතිකා රෝගයට ප්‍රතිකාර සදහා ශාකය යොදාගන්නා අතර එහි කොළ මුල් පොතු ආදිය යොදා තණහාලෙන් කැඳ පිස නාග හා පොළොං දෂ්ට රෝගීන්ට ලබා දෙන බව සඳහන්.
ඉදුණු ගෙඩි සිරුර සිසිල් කරන ගුණයෙන් යුතු අතර ඒ ආහාරයට ගැන්මෙන් ලේ පිරිසිදුවනවා. එයට පානීය ජලය යොදා මිරිකා පෙරාගත් යුෂ වලට සූදුරු හා සීනි යොදා පානය කිරීමෙන් අජීර්ණ ආහාර අරුචිකම් දුරුවී කුසගිනි වර්ධනය වනවා. ඉදුණු ගෙඩියේ යුෂට පොල් කිරි සීනී හා ලුණු මුසුකරගත් විට එය පිපාසය නිවන ඉතා මිහිරි පානයක් ද වනවා.
බක්මී ගහේ පොතු වේදනා නාශකයක් බව කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ කෙරුණු පර් යේෂණයකින් තහවුරුවූ ණා. කොන්දේ සිට පාදය දක්වා දැඩි වේදනාවක් හටගන්නා ශෘධ්‍රසි රෝගයේදී බක්මී කොළ හා පොතු තැම්බූ වතුර සිරුර තෙමීමටත් බක්මී තෙල් හා කෂාය යොදා අනෙකුත් පිළියම් කිරීමටත් යොදාගෙන, රෝගීන් 125 ක් යොදා කෙරුණු පර්යේ ෂණයක් සාර්ථක කර ගන්නට බොරැල්ලේ ආයුර්වේද ශික්ෂණ රෝහලේ පංචකර්ම අංශය සමත්වූණා.
බක්මී, චර්ම විකෘතිතා යථා තත්ත්වයට පත්කිරීමේ හැකියාව ද ඇති වටිනා ඖෂධයක්. වණ ශුද්ධකොට මස් ලියලවන්නට ඊට හැකියි. ඉදිමුම් පහ කරන්නට හැකියි. තුවාල සුවකිරීම සඳහා කොළ රත්කර කුඩුකර එළන බව සඳහන් වෙනවා. බක්මී මවු කිරි වර්ධනය කර දීමේ හැකියාවෙන් යුක්තයි. එය කාන්තා හා පිරිමි ප්‍රජනන පද්ධති රෝග පාලනය කිරීමේ හැකියාව ද සහිතයි. මල් හා මුල් කෂාය කාන්තා රෝග පාලනයට යොදාගන්නා බව සඳහන්වෙනවා. මුල් කෂාය දියවැඩියාවට ද යොදාගන්නවා. අධික ආර්තවය මෙන්ම දියවැඩියාව අතීසාරය සමනය කර ගැන්මට ද පොතු වියළා කුඩුකර කෝපි මෙන් පානය කරන බව සඳහන්. ලේ අතීසාරය සඳහා පොතු කෂාය කර යොදාගන්නවා.
මුත්‍රාකාරක ගුණ සහිත බක්මී මුත්‍රා ගල් දියකිරීමේ හැකියාවෙන් යුක්තයි. මුත්‍රා අඩස්සිවූ විට එය සහන සළසනවා. ගඩු, විසප්පු, හර්ද රෝග , අක්ෂි, මුඛ දන්ත රෝග, උණ , ක්ෂය රෝගය පාචනය වමනය ආදි තත්ත්වයන් දුරලීමට ද ශාකය සහාය වනවා. උණ නාශක ගුණ ඇති ශාකයේ පොතු සිංකෝනා ගස මෙන් ක්‍රියාත්මක වන්නක්. උණ රෝගීන්ගේ පිපාසය සංසිදුවීමට ගෙඩියේ යුෂ ද ලබා දෙනවා .
බක්මී කොළ තැම්බූ ජලයෙන් කට සේදීමෙන් දත් මුල් දියවීම, දත් පණුවන් කැම, සෙම් ගෙඩි , මුඛ දුර්ගන්ධය ආදි අපහසුතා සඳහා සහන සළසා ගත හැකියි. සමෙහි කුෂ්ට සෑදුණුවිට ඉදුණු ගෙඩි තලපයක් සේ සකසා සති කීපයක් උදේ සවස ගැල්වීමෙන් සමනය කරගත හැකියි. කුෂ්ට සුව කිරීමට අමු පොතු කොටා ඇල්දිය මිශ්‍රකර උදේ සවස ආලේප කිරීම ද සිදුකරනවා.
ඇතැමුන් බක්මී- බකිනි යනු එකම ශාකයක් ලෙස හැඳින්වුවත් ඒ දෙවර්ගයක් බව දේශීය වෛද්‍ය ශබ්ද කෝෂය කියා සිටිනවා. බක්මී මල කහ පැහැතියි . බකිනි මල රතට හුරුයි. බක්මී පංචාංගයම රෝග පාලනයට යොදා ගත්තත් බකිනි ඖෂධ සඳහා යොදා ගන්නේ නැහැ.
ලිපිය සැකසුම – Indra Rathnay
(මූලාශ්‍ර හා සේයා රූ- අන්තර්ජාලය , දේශීය වෛද්‍ය ශබ්ද කෝෂය හා ඔසුපැළ හඳුනා ගනිමු පූර්ව සංවාද ඇසුරිනි)
